piątek, 28 września 2018

Ogólny podział rodzajów przemocy. Systemy nierównego traktowania społecznego.



Istnieją trzy rodzaje przemocy: zwykła, o podłożu hierarchicznym i hierarchiczna.
Przemoc zwykła wynika z dysproporcji siły między sprawcą o ofiarą. Dla swoich zachowań przemocowych oprawca nie tworzy żadnej ideologii, dzięki której mógłby je usprawiedliwić. Jedynym argumentem jest to, że ofiara jest słabsza od niego i nie może się przed nim obronić. Ewentualny sposób jej napiętnowania (np. że się odróżnia od grupy rówieśniczej) jest więc tylko mechanizmem prześladowczym a nie przyczyną przemocy. Jeżeli jednak ofiara przestanie być słabsza od sprawcy np. da odpór agresji, przemoc ulegnie zakończeniu. Przykłady przemocy: rówieśnicza, seksualna, bandycka, domowa
Przemoc o podłożu hierarchicznym wynika z tego, że jej sprawca postrzega ofiarę za osobę gorszą od siebie. Żeby uzasadnić to przekonanie, tworzy on całą propagandę nienawiści, która ma na celu przedstawić ją jako moralnie właściwą (np. Żydzi są gorsi, bo ukrzyżowali Chrystusa, imigranci są gorsi, bo odbierają rodakom pracę itp.). Traktowanie ofiary z niższością sprawia, że sprawca czuje się także od niej silniejszy (ofiara jest gorsza, więc jest słabsza). Inaczej niż przemoc zwykła, przemoc o podłożu hierarchicznym nie może skończyć się w sposób naturalny np. gdy ofiara da jej odpór. Dopóki zatem sprawca ma możliwość działania, będzie ją stosował, bo zawsze będzie uważał, że ofiara na nią zasługuje. W państwie nie aprobującym dyskryminacji rasowej, przemoc o podłożu hierarchicznym składa się tylko z ideologii i aktów agresji osób, działających na obrzeżu społeczeństwa. W przeciwieństwie więc do przemocy hierarchicznej, przemoc o podłożu hierarchicznym nie jest częścią oficjalnie usankcjonowanego systemu prawnego. Przykłady: rasizm, nienawiść do mniejszości narodowych lub seksualnych. Przemoc o podłożu hierarchicznym legitymizowana przez państwo tworzy prześladowania społeczne.

rodzaj przemocy
przemoc zwykła
przemoc hierarchiczna oraz przemoc o podłożu hierarchicznym
przyczyna
bycie słabszym
bycie gorszym
racjonalizacja
nie istnieje
istnieje
możliwość zakończenia
gdy ofiara przestanie być słabsza (da jej odpór)
nie istnieje
typy (odmiany) przemocy
rówieśnicza, seksualna, bandycka, domowa
przemoc więzienna, fala w wojsku, rasizm, przemoc hierarchiczna w systemie wychowawczym, nienawiść do mniejszości narodowych i seksualnych, degradacja z grupy

Przemoc hierarchiczną i przemoc o podłożu hierarchicznym wytwarza system społeczny. Może istnieć zarówno w grupie zamkniętej jak i otwartej. Przemoc hierarchiczna w grupie przymusowej ukształtowana jest wyłącznie przez system społeczny i wynika z odgórnie przypisanej pozycji społecznej, w której jedna grupa uważana jest za lepszą/silniejszą od drugiej i ma w stosunku do niej prawo do stosowania przemocy. Ten typ przemocy występuje w więzieniu i koszarach wojskowych. Przemoc w społeczeństwie otwartym występuje w trzech patologicznych systemach społecznych: prześladowaniach, władzy hierarchicznej oraz dyskryminacji rasowej. W zależności od systemu przemoc różni się sposobem powstania, przyczynami stosowania a także siłą.  
systemy nierównego traktowania społecznego 
Można dokonać następującego podziału systemów nierównego traktowania ze względu na pozycję społeczną społeczeństwa słabszego:
- systemy przemocowe, w których społeczeństwo słabsze podlega wyniszczeniu, najczęściej eksterminacji. Systemem przemocowym jest prześladowanie społeczne
- systemy hierarchiczne, w których społeczeństwo słabsze ma niższą pozycję hierarchiczną. Do systemów hierarchicznych należą: władza hierarchiczna i dyskryminacja rasowa
- systemy dyskryminacyjne, w których społeczeństwo słabsze ma niższy status społeczny. Do systemów dyskryminacyjnych należą: dyskryminacja zwykła i nierówny status społeczny
Prześladowania są systemami krótkotrwałymi i kończą się z chwilą wyzwolenia ludności prześladowanej. W systemie prześladowczym, członek społeczeństwa dyskryminowanego stawał się ofiarą przemocy  nawet bez powodu, w sytuacji nie sprowokowanej jakimkolwiek agresywnym zachowaniem z jego strony. Ostatecznym celem prześladowań jest eksterminacja. Polega ona na unicestwieniu społeczeństwa prześladowanego np. eksterminacja Żydów przez III Rzeszę w okresie II Wojny Światowej. Dyskryminacja występuje, gdy jedna grupa społeczna jest traktowana gorzej niż inna. W odróżnieniu od nierównego statusu, dyskryminację zatwierdzają przepisy prawa. W przeszłości dyskryminacja była często stosowanym sposobem zróżnicowania praw określonych grup społecznych. Jej kryterium stanowiła: rasa, narodowość lub religia. Dyskryminacja występuje w dwóch postaciach: dyskryminacji rasowej (segregacji rasowej) oraz zwykłej. W dyskryminacji rasowej, w odróżnieniu od prześladowań, przemoc nie stanowi części oficjalnego systemu państwowego, a ludność czarna nie może być mordowana. Polityka rządu czarnych mieszkańców kraju traktowała natomiast gorzej pod względem ekonomicznym i prawnym, celowo nie zapewniając im tych samych warunków życia, rozwoju i praw, jakie przysługiwały białym obywatelom państwa. System prawny sankcjonując dyskryminację  prawną i ekonomiczną ludności czarnej, ukształtował w białych również przekonanie o swojej wyższości jako ludzi, co stanowiło przyczyną stale okazywanej wobec czarnych pogardy- dokładnie takiej samej, która występuje w systemach władzy hierarchicznej. Bezpośrednią przyczyną przemocy w segregacji rasowej nie jest więc sama polityka państwa (która ma charakter tylko dyskryminacyjny), ale skutki tej polityki- nadanie ludności białej wyższej pozycji hierarchicznej poprzez prawne i ekonomiczne uprzywilejowanie jej. Niższa pozycja hierarchiczna jednak nie pozbawiła ludności czarnej RPA prawa do samodzielnego życia. Zdecydowanie łagodniejszą formą dyskryminacji jest dyskryminacja zwykła. Dotyczy ona jednego wąskiego segmentu, w którym sytuacja prawna obu grup jest znacznie zróżnicowana. Ludność dyskryminowana w porównaniu do ludności uprzywilejowanej posiada niższy od niej status społeczny. Dyskryminacja zwykła, nie prowadzi jednak do obniżenia pozycji hierarchicznej. Zdarza się, że osoby, należące do grupy dyskryminowanej, poza gorszym traktowaniem, mogą być także ofiarą agresji fizycznej. Akty przemocy mają jednak dużo mniejszą skalę niż w dyskryminacji rasowej. Obecnie ta odmiana dyskryminacji występuje w stosunku do homoseksualistów. Nie są oni zrównani w prawach z heteroseksualistami w kwestii: rejestrowania swoich związków, adopcji dzieci czy dziedziczenia ustawowego.
W bardziej naturalny sposób niż prześladowania społeczne czy dyskryminacja rasowa, tworzy się władza hierarchiczna. Nie powstaje ona bowiem, jak dzieje się to w prześladowaniach, w wyniku konkretnych wydarzeń politycznych, lecz w skutek sytuacji faktycznej lub prawnej, prowadzącej w konsekwencji do całkowitego podporządkowania społeczeństwa słabszego społeczeństwu silniejszemu. Przekazanie pełni władzy nad cudzym życiem wytwarza patologiczną relację społeczną i jest przyczyną wielu zachowań przemocowych, które w równym społeczeństwie nigdy by nie powstały. W odróżnieniu jednak od prześladowań, gdzie oprawca może stosować przemoc względem ofiary tylko z powodu przynależności do prześladowanej grupy; przemoc hierarchiczna w społeczeństwie otwartym posiada ustalone normy- służy jako kara za nieposłuszeństwo lub naruszenie zasad ustalonych przez władcę. Władza hierarchiczna ma charakter: pełny (władcy przysługuje prawo wymierzania kar fizycznych za nieposłuszeństwo, którym osoba podporządkowana władzy musi się biernie poddać), odgórnie przypisany (hierarchista ma trwale zapewnioną, w pełni uznaną władzę; władza nie wynika więc z konkretnego układu sił między oprawcą a ofiarą) i usankcjonowany prawnie (system władzy jest zatwierdzony przez prawo). Społeczeństwo posiadające władzę (hierarchiści) stosuje przemoc fizyczną wobec społeczeństwa podporządkowanego w przypadku podejmowania przez niego prób oporu lub sprzeciwu a na co dzień traktuje go w sposób upokarzający, chamski i arogancki wymagając jednocześnie bezwzględnego szacunku dla siebie. Ten typ relacji ukształtował się w systemie wychowawczym, niewolnictwie oraz eksperymencie profesora Zimbardo z 1971 r. (grupa przymusowa o cechach anomalii normotwórczej). Hierarchiczne podporządkowanie może mieć wymiar wyłącznie indywidualny (w niewolnictwie) lub indywidualno-społeczny (totalitaryzm wychowawczy, patriarchat). W niewolnictwie niewolnik podporządkowany jest wyłącznie swojemu Panu, który ma prawo go wyzwolić spod swojej władzy. Natomiast w systemie patriarchalnym oraz totalitaryzmie wychowawczym jednostka podporządkowana jest nie tylko swojemu bezpośredniemu władcy (dzieci-rodzicom i częściowo nauczycielom, żony-mężom), ale także społeczeństwu rządzącemu (niepełnoletni-dorosłym, kobiety- mężczyznom). Podporządkowanie osobiste zapewnia cały system prawny i ekonomiczny, przyznający hierarchistom pełnię władzy oraz możliwość jej egzekwowania (kontrola, kary za nieposłuszeństwo). Podporządkowaniu społecznemu służą natomiast jedynie niektóre prawa /prawa hierarchiczne/, których jednostka, należąca do społeczeństwa słabszego nigdy nie nabędzie. Prawa hierarchiczne są zatem nadrzędne nawet w stosunku do woli bezpośredniego władcy, który nie może zalegalizować korzystania z nich a w totalitaryzmie wychowawczym może również podlegać sankcjom ze strony państwa i społeczeństwa rządzącego. Od władzy hierarchicznej należy odróżnić pozycję hierarchiczną. W obu systemach hierarchicznych "lepszość" i "gorszość" jednej grupy społecznej nad inną opiera się na kryterium prawnym. Wyższa pozycja hierarchiczna nie tworzy jednak systemu bezpośredniego podporządkowania słabszego społeczeństwa, takiego jak władza hierarchiczna, gdyż nie zapewnia prawa do władania jego życiem. Sam sposób traktowania grupy dyskryminowanej jest natomiast wiernym odzwierciedleniem relacji władzy hierarchicznej. Zróżnicowanie pozycji hierarchicznej występuje w systemach dyskryminacji rasowej. Poza wymogiem posłuszeństwa, pogarda przypomina dokładnie tą, którą na co dzień Pan okazywał swojemu niewolnikowi. Apartheid stanowi dobitny przykład, jak wyższa pozycja hierarchiczna nadana białym tylko z powodu koloru ich skóry, może eskalować stałą, nieprzerwaną agresję wobec murzyńskich mieszkańców RPA. Upokarzające traktowanie południowoafrykańskich murzynów wynikało z przekonania o niższości czarnej rasy, która w rzeczywistości gorsza była jedynie w tym, że miała w stosunku do białej ludności państwa, znacznie ograniczone prawa obywatelskie. Hierarchizm (przemoc hierarchiczna, władza hierarchiczna i pozycja hierarchiczna)  jest zawsze racjonalizowany tzn. sprawca tworzy przekonanie o jej słuszności. Władza i przemoc wychowawcza oraz władza mężczyzn nad kobietami ma racjonalizację nierepresyjną- grupa silniejsza uważa, że system istnieje dla dobra grupy podporządkowanej. Uzasadnienie co do słuszności swojej pozycji społecznej i prawnej przyjmuje także grupa podporządkowana. Dlatego system trwa pokoleniami a jego patologia nie zostaje w ogóle dostrzeżona. Pozostałe odmiany przemocy mają natomiast racjonalizację represyjną, opierającą się na ideologii nienawiści wobec słabszej grupy.
Spośród wszystkich systemów nierównego traktowania społecznego, zachowań przemocowych nie tworzy jedynie nierówny status społeczny. Dysproporcja statusu społecznego istnieje, jeżeli obie grupy społeczne posiadają równe prawa, jednak w rzeczywistości jedna z nich ma większe możliwości realizacji niektórych z nich. W przeciwieństwie do dyskryminacji, nierówne traktowanie nie jest usankcjonowane przepisami prawnymi, lecz  wynika z zachowań społecznych, które uprzywilejowują jedną grupę kosztem drugiej. Pojawia się ono najczęściej w sferze ekonomicznej i działalności publicznej, gdyż zapewniają one największy prestiż społeczny, który grupa, mająca przewagę w systemie społecznym chce zachować dla siebie. Niższy status społeczny ma ludność po wyzwoleniu się z jarzma zależności hierarchicznej. Jako typowy przykład tej formy nierówności można podać przewagę statusu społecznego mężczyzn nad statusem kobiet, istniejącą po ich wyjściu z władzy hierarchicznej mężczyzn. Znacznie większa różnica w statusie społecznym ludności lepiej i gorzej traktowanej występowała po upadku niewolnictwa i systemów segregacji rasowej. Pozostałość po niższym statusie kobiet i ludności czarnej istnieje do dnia dzisiejszego. Status społeczny nie zawsze wynika z odgórnie przypisanego i niezależnego od woli człowieka jego miejsca w społeczeństwie. Może być też rezultatem indywidualnej działalności jednostki a kryterium różnicującym jest wówczas poziom dochodów lub sprawowana funkcja społeczna związana z rządzeniem państwem.

system nierównego traktowania społecznego
nierówny status społeczny
dyskryminacja rasowa (segregacja rasowa)
dyskryminacja
zwykła
władza hierarchiczna
prześladowania społeczne
odmiana systemu nierównego traktowania społecznego ze względu na pozycję społeczeństwa słabszego
system dyskryminacyjny- społeczeństwo słabsze ma niższy status społeczny
system hierarchiczny- społeczeństwo słabsze ma niższą pozycję hierarchiczną
system dyskryminacyjny- społeczeństwo słabsze ma niższy status społeczny
system hierarchiczny- społeczeństwo słabsze ma niższą pozycję hierarchiczną
system przemocowy- społeczeństwo słabsze podlega wyniszczeniu, najczęściej poprzez eksterminację
grupy społeczne gorzej traktowane
kobiety
- ludność czarna w okresie apartheidu
- ludność czarna w USA do lat 60 XX w.
homoseksualiści
młodzież
niewolnicy
Żydzi w okresie III Rzeszy
charakter systemu
całkowicie społeczny; wynikający ze stereotypów z czasów zależności hierarchicznej zakorzenionych nadal w mentalności społecznej
przede wszystkim państwowy; wynikający z dojścia do władzy białych rasistów i prowadzenia przez nich polityki dyskryminacji ludności czarnej
częściowo społeczny, częściowo państwowy; wynikający z niechęci do innej grupy społecznej, która w społeczeństwie stanowi mniejszość i grupa uprzywilejowana uważa ją za gorszą od siebie
częściowo społeczny, częściowo państwowy; powstający w skutek sytuacji faktycznej lub prawnej, prowadzącej do całkowitego podporządkowania społeczeństwa słabszego społeczeństwu silniejszemu
przede wszystkim państwowy wynikający najczęściej z wydarzeń politycznych (dojście Hitlera do władzy i prowadzenie przez niego polityki prześladowań innych narodów).
sytuacja prawna grupy gorzej traktowanej
Taka sama jak grupy uprzywilejowanej Różnica w sposobie traktowania nie jest usankcjonowana prawnie, lecz wynika wyłącznie ze zróżnicowanej pozycji społecznej obu grup i większych możliwościach społeczeństwa uprzywilejowanego. Państwo dostrzega ten problem i prowadzi z nim walkę poprzez wyrównywanie szans obu grup.
System prawny sankcjonuje pełną dyskryminację prawną i ekonomiczną ludności czarnej. społeczeństwo uprzywilejowane próbuje  zniszczyć społeczeństwo dyskryminowane pod względem ekonomicznym, celowo nie zapewniając mu tych samych warunków życia, rozwoju i praw.
Gorsza niż grupy lepiej traktowanej. Dyskryminacja dotyczy jednak jednego wąskiego segmentu, w którym grupa dyskryminowana nie ma równych praw np. życia rodzinnego w przypadku homoseksualistów.
Rażąco gorsza niż społeczeństwa uprzywilejowanego. Społeczeństwo podporządkowane nie posiada prawie żadnych praw autonomicznych, a te które ma nie są najczęściej przestrzegane. Jest więc faktycznie wyjęte spod prawa i przekazane władzy społeczeństwu uprzywilejowanemu
Sytuacja prawna grupy prześladowanej jest nie tylko rażąco gorsza, ale państwo tworzy nawet przepisy zwalczające grupę prześladowaną, np. Ustawy norymberskie przeciwko Żydom z 1934 r..
samodzielność grupy gorzej traktowanej
pełna
ludność czarna traktowana jest gorzej od białej pod względem prawnym i/lub ekonomicznym, ale nie została pozbawione samodzielnego życia.
pełna
brak samodzielności Społeczeństwo podporządkowane znajduje się pod władzą hierarchiczną. Państwo jego pozycję w nim  postrzega wyłącznie z punktu widzenia hierarchistów, np. chłopów z punktu widzenia szlachty, kobiet z punktu widzenia mężczyzn, nastolatków z punktu widzenia ich rodziców
całkowita zależność ofiar od oprawców
sposób traktowania na co dzień grupy mającej słabszą pozycję przez grupę, mającą silniejszą pozycję
Nie gorszy niż grupy mającej silniejszą pozycję. Część jednak członków grupy silniejszej w sposób lekko lekceważący odnosi się do grupy słabszej, gdy ta podejmuje się zachowań podnoszących status społeczny lub utrudnia jej podejmowania się nich (np. przez płacenie kobietom niższego wynagrodzenia i pomijanie ich w awansach)
Ludność czarna ma niższą pozycję hierarchiczną niż biała; System prawny sankcjonując  dyskryminację  prawną i ekonomiczną ludności czarnej, ukształtował w białych również przekonanie o swojej wyższości jako ludzi, co stanowiło przyczyną stale okazywanej wobec czarnych pogardy
Ludność dyskryminowana w porównaniu do ludności uprzywilejowanej posiada niższy od niej status społeczny. Dyskryminacja zwykła, nie prowadzi jednak do obniżenia pozycji hierarchicznej.Zdarza się, że osoby, należące do grupy dyskryminowanej, poza gorszym traktowaniem, mogą być także ofiarą agresji fizycznej. Akty przemocy mają jednak dużo mniejszą skalę niż w dyskryminacji rasowej.
Nacechowany bardzo wysokim stopniem arogancji i agresji słownej. W przypadku nieposłuszeństwa hierarchiści stosują także kary fizyczne.
Ponieważ oprawcy dążą do świadomego zniszczenia, upokorzenia lub wymordowania społeczeństwa prześladowanego stosowana jest przez nich przemoc nawet w sytuacji nie sprowokowanej jakimkolwiek agresywnym  zachowaniem ze strony członka społeczeństwa prześladowanego. Powodem do agresji może być więc sama obecność osoby, należącej do niego
zasadniczy cel systemu
niedopuszczenie do równego podziału tych samych praw
prawne usankcjonowanie wyższości białej rasy; odseparowanie białej ludności od czarnej
niedopuszczenie do równych praw
podporządkowanie swojej władzy
wymordowanie
skuteczne środki przeciwdziałania systemowi
stworzenie równych szans dla obu grup
walka z systemem politycznym, który wspiera segregację rasową
przyznanie grupie dyskryminowanej praw, które posiada grupa uprzywilejowana
wyzwolenie spod władzy hierarchicznej poprzez przyznanie społeczeństwu podporządkowanemu wszystkich praw posiadanych przez społeczeństwo uprzywilejowane  praw autonomicznych, zwłaszcza tych, mających charakter hierarchiczny
walka z systemem politycznym, który wspiera prześladowania społeczne

wtorek, 28 sierpnia 2018

Hierarchia społeczna. Cechy hierarchii w systemach władzy hierarchicznej. Systemy władzy hierarchicznej w perspektywie porównawczej.



Społeczeństwa wytworzyły kilka rodzajów hierarchii. Istnieją cechy wspólne dla każdej z nich. Oto one:
1/ hierarchia jest idealna-osobie, która osiągnęła pozycję hierarchiczną nigdy nie wypomina się błędów czy niedoskonałości np. wszyscy zachwycają się wspaniałymi bramkami Pelego; nikt nie wspomina natomiast jego złych zagrań czy akcji
2/ hierarchia nie rywalizuje, gdyż się jej nie ocenia
3/ hierarchia zapewnia trwałą dominację, gdyż z góry przypisana jest jej rola bycia lepszym od innych
4/ raz uzyskanej pozycji hierarchicznej nigdy się nie traci; hierarchia nigdy zatem nie może zostać zdegradowana
Hierarchia może działać na trzy sposoby:
1/ autorytetu
- jest uwielbiany
- wyznacza wzorzec postępowania, dla tych którzy go uznają
- nie stosuje żadnego przymusu w stosunku do swoich przeciwników. Uznawanie autorytetu ma zatem charakter dobrowolny
-  nie musi się sam bronić, gdyż robią to za nią ci, którzy uznają go za autorytet
Autorytetem w swojej dziedzinie są: Papież, legendy sportu, wybitni intelektualiści
2/ siły- działanie tego rodzaju hierarchii polega na masowym zastraszeniu wszystkich swoich potencjalnych przeciwników; z pozycji siły działają dyktatury komunistyczne
3/ wodza
- jest masowo uwielbiany
- nie musi się sam bronić- robią to za nią pozostali np. jeżeli przywódca sekty zostałby przez kogoś uderzony, wszyscy jej członkowie natychmiast by tą osobę stratowali
- stosuje przemoc w stosunku do osób nie przychylnie do niego nastawionych
z pozycji wodza działają dyktatorzy autorytarni i faszystowscy np. Piłsudski, Franco, Mussolini, Hitler
Cechy hierarchii w systemach władzy hierarchicznej:
ad 1/ o hierarchistach jako ogóle społeczeństwa mówi się zawsze dobrze: mężczyźni zapewniają byt rodzinie; rodzice troszczą się o wychowanie swojego dziecka i z zasady podnoszeni są do roli jego autorytetu. Złe mogą być wyłącznie jednostki, podlegające społecznemu wykluczeniu np. pedofile lub damscy bokserzy. Społeczeństwu podporządkowanemu przypisuje się natomiast wyłącznie negatywne cechy. Z kolei grupy społeczne hierarchistów, zachowujące się amoralnie, zamiast napiętnować, chroni się przed degradacją np. nie prowadzi się w ogóle dyskusji o zachlanych studentach, robiących z miasta chlew
ad 2/ i ad 3/ hierarchiści są zawsze lepsi we wszystkim od społeczeństwa podporządkowanego. Kobiety były uważane za głupsze od mężczyzn, słabsze, niezaradne i wymagające ich opieki. Mężczyźni mieli zapewnioną wyższą pozycję społeczną, gdyż kobiety nie mogły z nimi rywalizować w dziedzinach uznanych przez nich za prestiżowe np. w medycynie, prawie czy działalności gospodarczej. Dorośli są z góry uznawani za lepiej rozwiniętych intelektualnie i emocjonalnie od niepełnoletnich i nikt nie weryfikuje (nie ocenia) tego poglądu na podstawie badań ilorazu inteligencji czy kilku tysięcy lat historii.
ad 4/ utrzymaniu społecznej hierarchii służy: a/ cały system prawny sankcjonujący zależność hierarchiczną b/ istnienie praw, zarezerwowanych wyłącznie dla hierarchii (praw hierarchicznych) np. we władzy hierarchicznej mężczyzn prawami hierarchicznymi były: wykonywanie szanowanych zawodów i edukacja uniwersytecka oraz c/ system opresji wobec członków grupy podporządkowanej naruszających prawa, zarezerwowane wyłącznie dla hierarchii d/ degradacja członków społeczeństwa rządzącego, przejmującego zachowania społeczeństwa mającego gorszą pozycję: utrata szlachectwa za zajmowanie się handlem, wyśmiewanie mężczyzn pełniących rolę społeczną tradycyjnie przypisaną kobiecie, uznawanie za niedojrzałych dorosłych traktujących dzieci jako osoby całkowicie równe sobie.
Porównanie funkcjonowania władzy hierarchicznej dorosłych nad niepełnoletnimi z dwiema innymi odmianami władzy hierarchicznej: niewolnictwa (poddaństwa osobistego chłopów) oraz zależności hierarchicznej kobiet od mężczyzn.
Cechy wspólne, występujące we wszystkich 3 odmianach władzy hierarchicznej:
1/ istnienie dwóch odrębnych społeczeństw o radykalnie zróżnicowanej pozycji hierarchicznej, co prowadzi do wytworzenia się hierarchii społecznej
2/ całkowite podporządkowanie jednostek społeczeństwa słabszego bezpośredniemu władcy; zniewolenie zatwierdza cały system prawny i ekonomiczny
3/ postrzeganie przez państwo społeczeństwa podporządkowanego z punktu widzenia społeczeństwa rządzącego
4/ degradacja członków społeczeństwa rządzącego, przejmującego zachowania społeczeństwa mającego gorszą pozycję.
5/ społeczeństwo podporządkowane nie posiada prawie żadnych praw autonomicznych, a te które ma nie są najczęściej przestrzegane
6/ władza hierarchiczna ma naturalny charakter, gdyż:
- powstała w sposób ewolucyjny
- trwa pokoleniami
7/ społeczeństwo rządzące uważa system społeczny za sprawiedliwy
Cechy władzy hierarchicznej dorosłych, występujące w jednej z odmian tego systemu (niewolnictwa lub władzy hierarchicznej mężczyzn):
1/ społeczeństwo rządzące stosuje kary za nieposłuszeństwo wobec społeczeństwa podporządkowanego (tak jak w niewolnictwie)
2/ osoby, należące do społeczeństwa słabszego podporządkowane są nie tylko bezpośredniemu władcy, ale także ogółowi społeczeństwa rządzącego; hierarchię społeczną tworzą wyraźnie określone prawa hierarchiczne /czynniki hierarchii/ (tak jak w patriarchacie)
3/ postrzeganie jednostek społeczeństwa podporządkowanego z punktu widzenia stereotypowych cech przypisanych całej grupie (tak jak w patriarchacie)
4/  społeczeństwo rządzące uważa system społeczny za korzystny dla społeczeństwa podporządkowanego (tak jak w patriarchacie)
5/ brak świadomości istnienia opresji (tak jak w patriarchacie)
Cechy władzy hierarchicznej dorosłych, nie występujące w żadnej z dwóch pozostałych odmian tego systemu (niewolnictwa lub władzy hierarchicznej mężczyzn)
1/ czasowy charakter istnienia władzy hierarchicznej- tylko władza hierarchiczna dorosłych trwa określony czas w życiu człowieka (ok. 3 lat); w pozostałych jego odmianach zależność hierarchiczna trwa przez całe życie
2/ mniejsza odczuwalność opresji w porównaniu z ogólnym jego poziomem- ze względu na niską skuteczność systemu kontroli hierarchicznej, co powoduje, że młodzież często wykonuje prawa, na które nie ma przyzwolenia hierarchii (np. uprawia seks, pije alkohol)

Społeczeństwo podporządkowane
niewolnicy, chłopi
kobiety
młodzież
Społeczeństwo rządzące
właściciele ziemscy
mężczyźni
dorośli
Czas trwania
do XIX w.
do XIX w.
do chwili obecnej
Czynnik, który bezpośrednio ukształtował system
ekonomiczny, polityczny
Niewolnicy rekrutowali się spośród jeńców wojennych, dzieci sprzedanych w niewolę przez rodziców, niewypłacalnych dłużników, osób porwanych w celu sprzedaży w niewolę (np. przez piratów), skazanych na niewolę itd. W późniejszym okresie utarł się obraz niewolnika jako przedstawiciela mniejszości rasowej i/lub członka najniższej warstwy społecznej. Zależność niewolniczą utrzymywał cały system prawny. W Polsce poddaństwo osobiste chłopów wywodzi się natomiast z gospodarki czynszowej. Chłopi, nie będąc w stanie uregulować swoich wierzytelności, popadali w niewolę.
rodzinny
Mężczyzna od zawsze utrzymywał rodzinę, a kobieta wychowywała dzieci. Mężczyzna jako osoba agresywniejsza i uważająca swoją rolę za ważniejszą uzależnił materialnie kobietę od siebie. W następstwie tego powstał cały system społeczny i prawny, który oprócz zależności materialnej aprobował także podporządkowanie osobiste kobiety mężczyźnie

prawny
Ukształtowanie pełnoletniości jako sztywnej granicy wiekowej. Spowodowało to, że wiele praw od razu zaczęto wiązać z uzyskaniem pełnoletniości i przestano zwracać uwagę na to, czy osoby młodsze mogłyby i powinni z nich korzystać. Powstała hierarchia społeczna. Zarezerwowała ona sobie także prawa nie związane z prawną pełnoletniością


b/ sytuacje, w których społeczeństwo rządzące przyzwala na przemoc względem społeczeństwa podporządkowanego
Surowe kary Pan wymierzał niewolnikowi/chłopowi głównie za zbiegostwo. Za niewłaściwe wykonanie obowiązków zwykle karał go chłostą 
Niektórzy mężowie, którzy jako rycerze, uczestniczyli w wyprawach krzyżowych mieli w zwyczaju zabezpieczać czystość swojej żony poprzez zakucie jej w pas cnoty. Kobiety zawsze były narażone na akty przemocy ze strony mężów. Bicie żon do krwi było swego rodzaju utartym sposobem zachowania. Mimo wprowadzonych później zakazów prawnych bicia, położenie kobiet nie ulegało zasadniczej zmianie. Na przeszkodzie do odpowiedniej ingerencji państwa w sprawy tego rodzaju niemal do końca lat sześćdziesiątych XX wieku stała „święta zasada” ochrony prywatności, nakazująca urzędnikom niewtrącanie się w sprawy rodzinne i osobiste obywateli.
bicie pasem za nieposłuszeństwo
Uprzedmiotowienie społeczeństwa podporządkowanego



a/ traktowanie jak rzecz
W starożytnym Rzymie (podobnie jak w Grecji) niewolnik był rzeczą (instrumentum vocale „mówiące narzędzie”). Niewolnik jako przedmiot własności (res) mógł być przedmiotem każdej czynności prawnej, jakiej podlegały rzeczy: sprzedaży, użyczenia czy darowizny. Właściciel miał (przynajmniej początkowo) pełne prawo go wyzyskiwać, faworyzować, wykorzystywać seksualnie, sprzedać, wyzwolić, czy zabić.
Bliscy (ojcowie, mężowie i inni męscy krewni) traktowali kobiety jako własność, którą mogli bez ograniczeń rozporządzać. Kobiety były sprzedawane i kupowane jako żony i niewolnice, zależały od dobrej woli i nastrojów swoich panów, zawsze musiały być bezwarunkowo posłuszne i lojalne. W ramach systemu feudalnego (podobnie jak wasal wobec seniora czy poddany wobec pana) wzorowa małżonka musiała: kochać, służyć i doradzać mężczyźnie, któremu ją oddano, i czynić to lojalnie, bez kłamstw
Taką formę ma sposób sprawowania władzy rodzicielskiej – małoletnie dzieci nie mają prawa decydowania z którym z rodziców chcą mieszkać w razie ich rozwodu lub separacji.
- rodzic może umieścić swoje dziecko w sierocińcu, nie tracąc przy tym prawa do odzyskania go w przyszłości, kiedy będzie tego chciał. Jeżeli więc po zostawieniu własnego dziecka, rodzic nie zrzeknie się władzy rodzicielskiej nad nim, dziecko nie może być przysposobione przez inną rodzinę.  
b/ postrzeganie przez państwo społeczeństwa podporządkowanego z punktu widzenia społeczeństwa rządzącego
całkowita zależność chłopa od Pana:
- poddaństwo osobiste regulowała konstytucja z 1496 r. zezwalająca na opuszczenie wsi w ciągu roku tylko jednemu chłopu. Wprowadzono też zakaz zawierania małżeństw bez uzyskania przez chłopa zgody pana.
- Poddaństwo sądowe polegające na wyłącznej podległości sądom dominialnym dotknęło chłopa w 1518 r.

- niedopuszczenie kobiet do nauki uniwersyteckiej było zgodne z poglądami wyznawanymi przez mężczyzn, że do pełnienia wyznaczonej kobiecie roli społecznej (zajmowania się dziećmi i domem) intelekt nie jest jej potrzebny
- zakazywanie kobietom  piastowania wyższych urzędów i wykonywania wielu szanowanych zawodów, zapewniało tylko mężczyznom szacunek wynikający z pracy na wyższym stanowisku lub prestiżowym zawodzie
- utrwaliło się ogólne przekonanie, że kobieta znajduje się pod władzą męża i obowiązana jest do posłuszeństwa względem niego



prawo postrzega dziecko z punktu widzenia władzy rodzicielskiej:
- wszystkie instytucje państwowe, których celem jest pomoc dzieciom są instytucjami dorosłych, które tej pomocy chcą udzielić albo nie chcą
- sposób traktowania niepełnoletnich  uwzględnia wolę rodziców lub pedagogów; nigdy ich samych (np. cisza nocna na koloniach)
- niepełnoletni w  ogóle nie funkcjonuje jako samodzielny człowiek; wszelkie broszurki informacyjne, dotyczące nieletnich kierowane są zawsze do rodziców; politycy, prawnicy, mówiąc o sprawach nieletnich zawsze zwracają się do rodziców
c/ nadanie wszystkim jednostkom społeczeństwa podporządkowanego cech negatywnych stereotypowo przypisanych tej grupie

Filozofia i teologia chrześcijańska widziała w kobiecie źródło zła; drzwi, przez które przyszedł Szatan (ianua diaboli). Kobiety były "nieudanymi mężczyznami" (Albert Wielki), ułomnymi, słabymi i podatnymi na podszepty Złego. w myśli chrześcijańskiej w ciągu wieków przekonanie o głębokiej niższości córek Ewy
Osoby niepełnoletnie uważane są za niedojrzałe, nieświadome tego co robią i nie potrafiące przewidywać konsekwencji swoich czynów, a w swoim postępowaniu kierują się zawsze opinią grupy rówieśniczej. Psychologiczna generalizacja dotyczy dokładnie wszystkich jednostek.
Bardzo słaby status prawny grupy podporządkowanej



a/ członek społeczeństwa podporządkowanego nie posiada wielu autonomicznych praw, z których może i powinien korzystać
1/ chłop, w przeciwieństwie do niewolnika:
- mógł posiadać własność. Po jego śmierci cały jego majątek stawał się jednak własnością Pana (zakaz dziedziczenia)
- chłopi posiadali prawo zawierania małżeństw, jednak od 1496 r. na zawarcie małżeństwa musiał uzyskać zgodę Pana
2/  w 1518 r. chłop stracił możliwość złożenia powództwa sądowego przeciwko Panu; odtąd podlegał całkowicie jego władzy
3/ do 1768 r. posiadał nad chłopem władzę życia i śmierci
- Konstytucja 3 Maja z 1791 r. poprawiała radykalnie sytuację chłopów. Postanowienia te  jednak nigdy nie weszły w życie (upadek państwa w 1795 r.)
1/ lista rzeczy, których zabraniano w średniowieczu kobietom zawiera między innymi noszenie odkrytych włosów] czy siedzenie podczas uczty między duchownymi. Regino z Prum, na początku X wieku zabronił wszystkim kobietom śpiewu w kościele. Ciężarne i miesiączkujące kobiety uchodziły za nieczyste.
2/ utrata prawnej podmiotowości kobiety, o której życiu niemal całkowicie decydowali mężczyźni:
a/ pełną zdolność do czynności prawnych posiadały jedynie wdowy (od XIII w.)
b/ 1581 r.- nakaz by mężatki wszystkich czynności prawnych dokonywały poprzez mężów
c/ 1775 r- ustanawianie kuratora na wniosek wdowy
3/ do samego końca opresyjnego systemu kobiety nie miały praw wyborczych, nie mogły się kształcić na uczelniach ani nie posiadały wstępu do łaźni miejskich.
Niepełnoletni nie mają prawie żadnych praw autonomicznych, a te które posiadają wykonują wespół z rodzicami ( wyrażanie zgody na zabieg medyczny przez małoletniego, który ukończył 16 lat). Osoby niepełnoletnie pozbawione są jakiejkolwiek samodzielności życiowej. Nie mogą: samodzielnie mieszkać (nawet za zgodą rodziców), dokonywać rozporządzających i zobowiązujących czynności prawnych bez potwierdzenia rodzica, możliwości złożenia powództwa sądowego ani dochodzenia swoich praw majątkowych
b/ prawo w stosunku do członka społeczeństwa podporządkowanego jest nie egzekwowane, sprzeczne z ustroje państwa lub łamane
- wydany w 1768 r. zakaz karania chłopów śmiercią był przez dziedziców obchodzony (np. chłop tracił życie w wyniku ciężkiej chłosty lub zagłodzenia)
Pierwsze przepisy zabraniające bicia kobiet wprowadzono w Massachusetts Bay Colony w 1641 roku. Jednak o powszechnym utrzymywaniu się brutalnych zachowań wobec kobiet świadczy fragment listu niejakiej Abigail Adams napisany w 1776 roku: „wszyscy mężczyźni byliby tyranami, gdyby mogli, używając siły i omijając prawo, traktować nas z okrucieństwem, zniewagą i bezkarnością”. O tym, że mimo wprowadzenia zakazów prawnych położenie kobiet nie ulegało zasadniczej zmianie, przekonuje wyrok wydany w 1871 roku przez amerykańskiego sędziego w sprawie Fulgham przeciwko państwu. Można w nim przeczytać, że: [...] przywilej, który był od dawna, bić ją kijem, ciągnąć za włosy, dusić, pluć jej w twarz, powalić i kopać ją na podłodze, znieważać, jest obecnie zabroniony prawem.
- zamieszczany w statutach szkół zakaz posiadania przez ucznia telefonów komórkowych, w przypadku jego egzekwowania przez nauczyciela (zabranie) jest wykroczeniem polegającym na samowolnym użyciu cudzej rzeczy ruchomej
- zatrzymywanie nieletnich przez policję w nocy za samo tylko przebywanie poza domem
- odpowiedzialność sądowa dorosłych za demoralizację nieletnich (czyli np. za sprzedaż nieletniemu pism pornograficznych) tylko na podstawie konstytucji- osoby prywatne nie ponoszą odpowiedzialności konstytucyjnej
- zakaz składania przez małoletnich między 15 a 18 rokiem życia ofert seksualnych na czatach i forach erotycznych, mimo, że prawa zezwala na podjęcie przez takie osoby aktywności seksualnej
- ograniczanie wolności wypowiedzi (w programach publicystycznych z udziałem widzów osoby poniżej 18 lat nie mogą się wypowiadać, zakaz udziału małoletnich w niektórych manifestacjach wprowadzony przez ich organizatorów) 
Władza hierarchiczna jako naturalny stan rzeczy



a/ jednostki grupy podporządkowanej trwają w zależności hierarchicznej przez całe życie
tak
tak
nie
Z chwilą uzyskania pełnoletniości jednostka nabywa wszystkie prawa
b/ uznawanie przez grupę rządzącą systemu społecznego za sprawiedliwy
tak
tak
tak

sobota, 30 czerwca 2018

Rozdział 2: Sposoby realizacji przez dorosłych poczucia wyższości nad małoletnimi


Dorośli swoje poczucie wyższości nad niepełnoletnimi realizują pozbawiając ich wolności i godności. Rozdział opisuje formy, w jakich Psychopaci Własnej Wielkości dokonują niszczenia tych dwóch najcenniejszych wartości, świadczących o człowieczeństwie.